İTKİB Ekspres: Dünyadan Haberler 2020 Nisan

H&M'in karının yılın ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ikiye katlandığı ancak Mart ayında net satışlarda yüzde 46 düşüş meydana geldiği belirtilmektedir. Aralık-Ocak-Şubat dönemindeki 3 ayda markanın vergi sonrası karının geçen yılın aynı dönemine göre ikiye katlanarak 187 milyon dolara yükseldiği ve aynı dönemde satışların ise yüzde 8 arttığı kaydedilmektedir. Ancak Mart-Nisan-Mayıs çeyreğinde satış ve karda büyük düşüş bekleniyor. Mart ayında net satışlar geçen yıla göre yüzde 46 düştü. 31 Mart itibariyle dünyada bulunan 5,065 mağazadan 3,778'i kapalı durumdadır. Almanya, ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve İspanya'daki mağazaların hepsinin kapalı olduğu belirtilmektedir. Mart ayında markanın online satışları ise yüzde 17 arttı. Halen 47 ülkede markanın online satışları devam etmektedir. H&M yeni siparişlere ara verse de daha önceden sipariş ettiği ve üretilmiş veya halen üretilen ürünlerin parasını ödemeyi taahhüt etmiş bulunmaktadır.

Diğer Asyalı tedarikçiler gibi Kamboçya hazırgiyim sektörü de iptal edilen siparişler ve yapılmayan ödemeler nedeniyle zor durumdadır. Resmi rakamlara göre 91 fabrika ve 92 bin işçi üretimi durdurdu. Sendikalara göre devletin işsiz kalan veya maaş alamayan hazırgiyim işçilerine vereceği 70 dolar yeterli değil zira asgari ücret 190 dolar seviyesindedir. Bu 70 doların bir kısmını işverenler, bir kısmını devletin ödeyeceği belirtilmektedir. Kamboçya hazırgiyim sektörü önceden markalara mektup yazıp siparişleri iptal etmemelerini ve ödemeleri kesmemelerini istemişti. Şimdi ise Kamboçya hazırgiyim sektörü alıcı markalardan sektör işçilerinin maaşlarına katkı yapmalarını talep etmektedir. Kamboçya'da hazırgiyim sektörü toplam ihracatın yüzde 78'ini oluşturuyor. Sektörde 1,500 fabrikada 700 bin işçi istihdam ediliyor.

Bangladeş'te iptal edilen siparişler ve yapılmayan ödemeler nedeniyle işini kaybeden, ücretsiz izne çıkarılan veya maaş alamayan sektör işçilerinin sokaklara inerek protestolara başladığı belirtilmektedir. Ülke ihracatının yüzde 80'i hazırgiyimden oluşuyor ama mevcut kriz kapsamında en az 1 milyon kişinin işinin tehlikede olduğu, kalanların da düzenli maaş almasının zor olduğu kaydedilmektedir. Ülkede fabrikaların en az 25 Nisan'a kadar kapalı kalmaya devam edeceği kaydediliyor. Mart ve Nisan ayında Bangladeş'ten iptal edilen veya ertelenen sipariş değerinin 3 milyar doları bulduğu belirtilmektedir. Bangladeş hükümeti sektöre 588 milyon dolar yardım etti ama sektör işverenlerine göre bu krizde bu kadar yardım yetersiz kaldı.

Son günlerde yapılan bir webinarda, Fashion Snoops, iklim değişikliği ile birlikte Koronavirüs pandemisinden kaynaklanan belirsizlik nedeniyle aktif giyim ürünlerinin tasarım yönünden ziyade işlevselliğinin nasıl önem kazandığını açıklamıştır. Firmanın öngörü raporlarına göre, önümüzdeki 18 ay içinde kriz durumundaki tüketiciler adaptasyon yönü kuvvetli, koruyucu özellikleri olan ve işlevsel aktif giyim ürünlerine yönelik taleplerini arttıracaktır.

Fashion Snoops aktif giyim editörü Taylor San Nicolas, kullanıcıyı korumayı amaçlayan tasarımlarda bir artış olduğunu söylemiş bulunmaktadır.

Pandemiden önce, tüketiciler şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklıkları, geçmişe göre daha yıkıcı olan tarihi kasırgaları ve deniz seviyelerinde rahatsız edici artışları gören bir on yıl geçirdiler.

Fashion Snoops aktif giyim direktörü William Hildebrand'a göre iklim değişikliği reddedilemeyecek bir gerçektir. Ürünlerdeki bu değişiklikle, bu iklim belirsizlikleri devam ederse, önümüzdeki yıllarda bir noktada daha göçebe bir yaşam tarzı benimsenmesi olasılığını araştırmak istediklerini ve hayatlarımızı kurtarabilecek ürünlerin ne olacağını ya da bu gibi bir keşifte insanlığa nelerin yardımcı olabileceğini düşünmek zorunda kaldıklarını sözlerine eklemiştir.

Bu değişimi ilerleten Z jenerasyonu ise geleceği için endişelenmektedir. İnsanlar artık gelecek için endişeli olduğu için tedbirli olmak istemektedir. Yenilik de ihtiyaçtan doğduğu için bu kriz büyük zararlara yol açsa da pek çok değişikliğe ve yeniliğe de neden olacaktır. Bununla birlikte küresel olarak alışkanlıklarımızı da daha iyi bir gelecek için gözden geçirmek zorunda olduğumuzu da anlayacağız.

Malzeme yeniliğinden inşaat tasarımına kadar Fashion Snoops, tasarımcıların aşırı macera ve dayanıklılık için aktif giyim ürünlerini yeniden gözden geçireceğini belirtmektedir.

Kumaşlar bu noktada bilim ve moda arasında bir köprü görevi görecektir. İnşaatlarda kullanılan güçlendirilmiş fileler kirlilik filtresi olarak, aslında ilk müdahale için kullanılan termal kumaşlar ve yüksek mukavemetli kumaşlar ticari amaçlar için kullanılabilecektir.

Ayrıca teknik terbiye malzemelerinin daha koruyucu, dayanıklı ve işlevsel olacak şekilde nasıl geliştirilebileceğine de odaklanılmaktadır.

Son dönemlerde antimikrobiyal terbiyeye dair talep gittikçe artmaktadır. Özellikle daha az gözenekli yüzeye sahip materyaller ya da su tutmayan terbiye işleminden geçmiş ürünler organizmaların üzerinde yaşayamadığı iki seçenek olarak ön plana çıkmaktadır. Bununla birlikte yakın gelecekte geliştirilecek yeni ürünler olması beklenmektedir.

Beklenen ilk ürün konseptleri çelikten daha güçlü ama oldukça hafifi materyallerden yapılmış ceketleri, hareket ettikçe elektronik aletler için enerji üreten giyim ürünlerini ve yüz koruyucu özellikleri olan tasarımları kapsamaktadır.

Yüz koruyucu ürünler dağcılık için oldukça önemli olduğu halde koşu gibi diğer doğa sporlarında da yaygınlaşacaktır. Bu noktada maske konseptinin sadece yüz koruma amacıyla değil hava kirliliğini filtrelemede ya da şu an yaşadığımız gibi pandemi durumlarında da yardımcı olabilecek şekilde kullanılacaktır.

Ayrıca çok fonksiyonlu, pek çok farklı durumda kullanılabilen ürünler pandemi sonrası tüketiciler tarafından daha çok talep edilecektir. Pandemi sırasında insanlar finansal olarak sıkıntı yaşamaya başlamıştır. Pandemi sonrasında da insanlar satın aldıkları ürünleri ve ihtiyaç dışı aldıkları ürünleri değerlendirip birden fazla durumda kullanılabilecek çok yönlü kıyafetlere yönelik taleplerini artırması beklenmektedir.

Pek çok cebe sahip kargo pantolon, ateşe ya da suya dayanıklı parka ya da çift taraflı ceket gibi ürünlerin bu süreçte daha çok revaçta olması beklenmektedir.

COVID-19 sonrasında bu tür değerlendirmelerin ne kadar geçerli olacağı daha net şekilde gözükecektir. Tüketiciler giyim ürünlerinde de daha koruyucu özellikleri olan ürünlere doğru yönelecektir.

2016 yılından beri her yıl yapılan uluslararası bir araştırma ile politikalarında, uygulamalarında ve tedarik zincirlerinde en şeffaf hazırgiyim markaları seçilmektedir.

Bu yılki sıralamaya göre, dünyada 250 marka içinde uygulamaları ve tedarik zincirleri ile en şeffaf hazır giyim markaları H&M, C&A, Adidas, Esprit, Marks & Spencer, Patagonia ve Gucci seçilmiştir.

Güncel bir araştırmaya göre perakende sektöründe alışverişlerin online'a kaymasıyla, 2025 yılına dek dünya genelinde 100 bin mağazanın kapanması beklenmektedir.

Sektörler arasında en kötü etkilenenin hazırgiyim olacağı belirtilmektedir.

2025 yılına dek dünya genelinde hazırgiyim sektöründe yaklaşık 24 bin mağazanın kapanacağı öngörülmektedir.

Uluslararası haber sitelerinde yer alan güncel haberde ABD merkezli Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi'ne (ICSC) göre Amerikalı tüketiciler halen kapalı olan mağazaların açılmasını bekliyor gibi görünmektedir.

Sözkonusu araştırmaya göre Amerikalı tüketicilerin yüzde 77'si mağazalar açıldıktan sonraki 2 aylık dönemde giyim, kuşam, ayakkabı vb. ihtiyaçları için mağazalara gidebileceklerini ifade etmişlerdir.

Yılın ilk çeyrek döneminde nakit girişi yüzde 55 azalan GAP, yeterli finans kaynağı olmadığı için Kuzey Amerika bölgesindeki kira ödemelerini askıya almış bulunmaktadır.

Askıya alınan kira ödemesinin 115 milyon dolar değerinde olduğu belirtilmektedir.

GAP yönetimi özellikle kapalı olan mağazaların ev sahipleriyle kira erteleme veya indirim pazarlığı yaptıklarını belirtmektedir.

Güncel bir araştırmaya göre ABD'de giyim perakendecilerinin yüzde 26'sı finansal sorunlar nedeniyle yılın son çeyreğine kadar iflas etmekten korkmaktadır.

Yine bir araştırmaya göre giyim perakendecilerinin yüzde 40'ı Federal Hükümetin hazırladığı 2.2 trilyon dolarlık COVID-19 paketinin (CARES Act) kendilerine sınırlı yararı olacağını düşünürken, yüzde 23'ü ise hiç yararı olmayacağını düşünmektedir.

İngiltere'de mesleki örgütler bir araya gelerek Sunday Times gazetesi üzerinden hazırgiyim markalarına bir mektup yazmış bulunmaktadır. Sözkonusu mektupta markalar sözleşmelerine bağlı kalmaya ve tedarikçilerine ödeme yapmaya davet edilmektedir. Adıgeçen mektubun metni aşağıdadır:

İngiliz derneklerinin Sunday Times'ta Yayınlanan Mektubu

Sayın Baylar-Bayanlar,

Sunday Times 12 Nisan sayısında yer alan makalede yer aldığı gibi İngiliz markaların Asyalı tedarikçilerden siparişlerini iptal etmiş veya ertelemiş bulunmaktadır. Sadece Primark'ın sipariş iptalleri bile Bangladeş'te yarım milyon işçiyi zor durumda bırakmıştır.

Bazı markalar sözleşmelerine bağlı kalırken bazı markalar ise tamamlanmış ürünlerin bile ödemesini yapmamaktadır. Sonuçta zaten yaptıkları işleri için milyonlarca işçi Mart ayı maaşlarını beklemektedir. Primark'ın kurduğu fon gibi adımlar işçilerin maaşlarını kısmen karşılayabilir ancak bu adımlar bile yetersiz kalmaktadır. Zaten çoğu sefalet içinde, düşük maaşlarla ve sosyal güvencesiz çalışan işçilerin, İngiliz markalarının etik olmayan davranışlarının cezasını çekmemesi gerekir. Bu işçiler ve aileleri hem koronavirüse karşı tıbben korumasız hem de çoğu kirasını be gıda ihtiyaçlarını bile karşılayamayacak durumdadır.

Bizler İngiliz moda markalarını sözleşmelerine uymaya ve tedarikçilerine ödeme yapmaya çağırıyoruz.

İmzacılar

Fiona Gooch, Traidcraft Exchange

Jasmine O'Connor OBE, Anti-Slavery International

Alistair Smith, Banana Link

Phil Bloomer, Business & Human Rights Resource Centre

Marilyn Croser, CORE Coalition

Meena Varma, Dalit Solidarity Network

Dr Wanda Wyporska, The Equality Trust

Mustafa Qadri, Equidem

Rameshwar Nepal, Equidem Nepal

Carry Somers, Fashion Revolution

Lucila Granada, Focus on Labour Exploitation

Joanna Ewart-James, Freedom United

Nina Smith, GoodWeave International

Lucy Brill, Homeworkers Worldwide

Alison Friedman, International Corporate Accountability Roundtable (ICAR)

Dominique Muller, Labour Behind the Label

Penny Fowler, Oxfam

Vikki Brennan, Proudly Made in Africa

Martin Buttle, ShareAction

Professor Genevieve LeBaron, Sheffield Political Economy Research Institute (SPERI)

Mariela Kohon, TUC

Caroline Downey, Women Working Worldwide

Owen Espley, War on Want

İngiltere'de hazırgiyim perakende satışları Mart ayında yüzde 34 gerilemiş bulunmaktadır.

İngiltere'de perakende satışlarda Mart ayında yüzde 5,1 ile rekor düşüş yaşanmıştır.

23 Mart tarihinde başlayan sokağa çıkma kısıtlaması ile market ve eczaneler dışındaki mağazaların kapalı olmasının, perakende satışları vurduğu görülmektedir.

Ülkenin ulusal istatistik ofisinin verilerine göre yemek ve online alışveriş satışları yükselirken alkol satışı yüzde 31 ile fırlamıştır.

Aynı dönemde hazırgiyim perakende satışları ise yüzde 34 düşmüştür.

Online alışveriş ise bütün satışların yüzde 22'sini oluşturarak rekor kırmıştır.

Bu arada, Globaldata araştırma kuruluşuna göre İngiltere'de mağazaların 3 hafta daha kapalı kalacak olmasının perakendecilere 14,5 milyar pound'a mal olacağı, bu rakamın yüzde 36'sının hazırgiyim perakendesine ait olduğu belirtilmektedir.

İngiliz Primark'ın halen mağazalarda ve depolarda stoklu veya nakliye sürecinde olan 1,5 milyar sterlinlik ürünlerine ilaveten tedarikçilerinden 370 milyon pound değerinde ek ürün almayı kabul ettiği belirtilmektedir.

Buna göre Primark 17 Nisan tarihi itibariyle tedarikçileri tarafından üretilmiş, üretim süreci başlamış veya üretimi planlanmış ürünleri satın almayı kabul etmiş bulunmaktadır.

Primark bu açıklamayı 20 Nisan tarihinde yapmıştır. Son taahhütle markanın stoklarının 2 milyar pound'u bulacağı belirtilmektedir.

İngiliz markası John Lewis, bir süredir kapalı tuttuğu Lancashire'deki fabrikasını tekrar açmaya karar vermiştir.

Normalde bu fabrikada perde, yastık vb. üreten markanın, şimdi ise koronavirüs ile mücadele kapsamında sağlık personeli için koruyucu hastane önlüğü üreteceği belirtilmektedir.

Mali krizde olan İngiliz Perakende giyim markası Cath Kidston'un, Hong Kong'lu bir yatırım fonu ile yaptığı kurtarma anlaşması gereği İngiltere'deki 60 mağazasının hepsini kapatacağı belirtilmektedir. Bu mağazalarda çalışan 900'den fazla kişinin işsiz kalacağı belirtilmektedir.

Markanın operasyonlarına online satışlar, franchise pazarlama ve toptan satış ile devam edeceği kaydedilmektedir. Markanın dünya genelinde bulunan 100 franchise mağazası ise açık kalmaya devam edecek.

Kurtarma paketi kapsamında İngiltere merkezde sadece 32 kişi işine devam edebilecek, kalan 900 kişinin ise işini kaybedeceği belirtilmektedir.

İspanyol hazırgiyim markası Mango, geçen Pazartesi günü yani 20 Nisan tarihinde Avusturya'da bulunan 4 mağazasıyla Hollanda'da bulunan 16 mağazasını geri açarak, halen açık olan mağaza sayısını 135'e çıkarmış bulunmaktadır. Hedefin Nisan ayı sonuna kadar 500 mağazayı tekrar açmak olduğu belirtilmektedir.

Mango ayrıca bu hafta Almanya'da bulunan 42 mağazasını da yeniden açmıştır. Gelecek hafta Çek Cumhuriyeti, Letonya, Gürcistan, Ukrayna ve Güney Kıbrıs'ta 27 mağazanın daha yeniden açılacağı belirtilmektedir. Finlandiya, Güney Kore ve Endonezya gibi 17 ülkede bulunan 62 mağaza ise hiç kapatılmadı.

Mango mağazaların kapalı olduğu dönemde online satışlara devam ettiğini açıklamış bulunmaktadır. Markanın 2019 yılı cirosunun yüzde 24'ünün online satışlardan geldiği belirtilmektedir.