Bülten Sıra No: 2013/1229

Bangladeş’in Ankara Başkonsolosluğu’ndan alınan yazıda;

24 Nisan 2013 tarihinde Dhaka’nın varoşlarından Savar’da bina çökmesiyle meydana gelen trajik kazada 600’den fazla ölümün yaşandığı ve binlerce kişinin yaralandığı veya sakat kaldığı hatırlatılarak, yıkılan binada kimi hazırgiyim fabrikalarının yanı sıra pek çok dükkan ve ofislerin de olduğu belirtilmekte, ve söz konusu kazaya istinaden Bangladeş Konfeksiyon Üreticileri ve İhracatçıları Birliği – BGMEA’nın hazırladığı 01 Mayıs 2013 tarihli mektubun ekte yer aldığı belirtilmektedir.

Mektupta, BGMEA’nın Bangladeş Hükümeti, özel sektör ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarıyla ortaklaşa olarak söz konusu trajik kazaya yönelik acil yardım faaliyetlerine giriştiği belirtilmekte, yardım süreci ve sonrasına ilişkin pek çok detay yer almaktadır. Yine aynı mektupta, BGMEA’nın söz konusu yardım faaliyetleri için hali hazırda 1,6 milyon dolar tutarında harcama yaptığı belirtilmekte, fakat felaketin büyüklüğü düşünüldüğünde eldeki kaynakların sınırlı olmasından ötürü kurbanların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak bağışların toplanacağı, BKMEA (Bangladeş Örmegiyim Üreticileri ve İhracatçıları Birliği) ile ortak açılmış bir banka hesap numarası paylaşılmaktadır. Tüm tazminat, rehabilitasyon ve uzun dönemli tedavi masralarının yaklaşık 12 milyon dolar tutacağı tahmin edilmektedir.

Mektubun devamında BGMEA’nın güvenliğin ve sürdürülebilirliğin sağlanmasına yönelik olarak aldığı bir dizi girişim paylaşılmaktadır. Bunların arasında BGMEA üyelerinin faaliyet gösterdiği fabrikalara yönelik olarak acilen bina ve zemin testlerine başlandığı, söz konusu binaların güvenlik standartlarına uygunluğunun denetlendiği, amaç dışı kullanıldığı tespit edilen kimi fabrikalara yönelik çözüm yollarının arandığı yer almaktadır. Ayrıca taşeron firmalarla çalışma durumunun tamamıyla durdurulamayacağı, fakat BGMEA üyelerinin yetkisiz taşeron firmalarla kesinlikle çalışmayacağı, alıcıların sadece güvenilir taşeron firmalarla bağlantı kuracağına değinilmektedir. İlaveten yangın güvenliği, eğitim programları ve özelleştirilmiş ekonomik bölgeler gibi başlıklar altında çalışmaların sürdürüldüğü, işçi şikayetlerinin toparlanacağı 24 saat açık bir telefon hattı tahsis edildiği gibi detaylar da aynı mektupta yer almaktadır.

Konsolosluktan alınan yazının devamında ise gelecekte bu tip kazaların önlenmesine istinaden Bangladeş Hükümeti’nin konunun tüm taraflarıyla (BGMEA, BKMEA, Bangladeş İşverenler Federasyonu, İşçi Birlikleri vb.) işbirliğine giderek, özellikle hazırgiyim sanayilerinde tüm iş aşamalarında çalışanların güvenliğini sağlamaya yönelik kompakt bir programın hazırlanması ve uygulanması üzerinde çalıştığı belirtilmekte ve programla ilgili olarak konunun tüm taraflarının Uluslararası Çalışma Örgütü – ILO ile ortak çalışmayı kabul ettiği vurgulanarak, ILO’nun hazırladığı raporun da yazının ekinde yer aldığı belirtilmektedir.

ILO’nun hazırladığı raporda, gelecekte bu tür trajik felaketlerin önlenmesiyle ilgili nelerin yapılabileceğinin belirlenmesine yönelik olarak çalışıldığı, bu çalışmaların sonucu olarak kısa ve orta vadede neler yapılacağına odaklanan bir eylem planı oluşturulduğu bilgisi yer alıyor. 6 aylık süreyi kapsayacak eylem planında şu maddeler yer almakta:

- Parlamentonun bir sonraki oturumunda iş kanunu reform paketi sunulacak. Bu pakette kanunen ve pratikte korunma tedbirlerini arttırılması, mesleki güvenlik ve sağlık koşullarının iyileştirilmesinin yanında örgütlenme özgürlüğünün de asli haklara dahil edilmesi maddeleri yer alıyor.

- 2013 yılı sonu itibariyla Bangladeş’deki ihracat tabanlı tüm aktif hazırgiyim fabrikaları bina güvenliği ve yangın güvenliği açısından değerlendirmeye tabi tutulacak, güvensiz fabrikaların yeniden konumlandırılması da dahil olmak üzere çeşitli iyileştirici önlemler başlatılacak. Konunun tarafları konuyla ilgili teknik ve finansal kaynakların seferber edilmesine ILO’nun ön ayak olması ve yönlendirmesitalebinde bulundu.

- Konunun tarafları yine ILO’dan, söz konusu trajik kazalarda yaralanan işçiler için eğitim programları düzenlemesi, rehabilite edilmeleri ve yeniden istihdam edilmelerinin düzenlenmesi için yardım istedi.

- Fabrikalar ve Kuruluşlar Departman Şefliği, Başkanlık statüsüne yükseltilecek ve daha önce bu şeflik bünyesinde 200 müfettiş yer alırken bu rakam en az 800’e çıkarılacak.

- Yeni iş kanunu konusunda planlanan iyileştirmelerin uygulamaya sokulmasını takiben, konunun tarafları ILO’nun “Better Work Joint Management”ına (Daha iyi Çalışma Müşterek Yönetimi) dahil olmak için başvuruda bulunacaklar.