Bülten Sıra No: 2008/108

Bilindiği gibi Amerika Birleşik Devletleri (ABD) uyguladığı “Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS)” programı ile bazı gelişmekte olan ülkelerden yapılan belirli ürün ithalatlarında gümrük vergisi muafiyeti veya indirimi imkanı tanımaktadır. Bu kapsamda, Türkiye deri va halılarda, bazı eşarp ve mendil gibi ürünlerde ABD’ye yapılan ihracatlarda GTS programından faydalanabilmektedir.

 

Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü’nden gönderilen 13.02.2008 tarihli yazı ile 2008 yılında sona erecek olan GTS programının 30 Eylül 2010 tarihine kadar uzatılmasını da öngören bir yasa teklifinin ABD Temsilciler Meclisi “Ways and Means” Komitesi’ne sunulduğu bildirilmiştir. Sözkonusu yasa teklifinin GTS yürürlülük süresinin uzatılmasının yanısıra, yine GTS uygulaması ile ilgili “Rekabet İhtiyacı Limiti (CNL) İstisnası”nın kaldırılma şartlarını yeniden düzenlemekte; kaldırılan istisnaların değerlendirilme ve yeniden iadesine ilişkin hükümler de içerdiği ifade edilmektedir.

“Rekabet İhtiyacı Limiti” değerlendirmesine göre, bir takvim yılında ilgili ürün ithalatının o yıl için geçerli olan limiti aşması veya ABD’nin o üründe tüm ülkelerden gerçekleştirdiği toplam ithalatın yarısı veya yarısından fazlasını kapsaması durumunda, ürün GTS programından çıkartılmaktadır.

 

Bununla beraber, ABD Başkanı tarafından, USTR’ın önerileri ışığında, ilgili ürünün GTS programından çıkartılması sonucu ABD’nin ulusal ekonomik çıkarlarının zarar göreceğine karar verilebilmekte ve ilgili ürüne Rekabet Yeterlilik Limiti İstisnası (CNL Waiver) statüsü verilerek, ürünün GTS programı kapsamında ithal edilmesine imkan tanınabilmektedir.

 

Şu aşamada, ABD Temsilciler Meclisi’ne sunulan yasa teklifinin GTS programına ilişkin bölümlerinde özetle aşağıdaki bilgilere yer verilmektedir:

 

} GTS’nin yürürlük süresi 30 Eylül 2010 tarihine kadar uzatılacaktır.

} ABD Başkanı, Uluslararası Ticaret Komisyonu tarafından aşağıdakilerin doğrulanmaması durumunda bir ürüne ilişkin CNL istisnasını kaldıramayacaktır:

 

a)İstisnanın kaldırılması, sözkonusu ürünün ihracatını, incelemeye alınan yıldaki ihracat değerinin altına düşürmeyecektir.

b)İstisnanın kaldırılması, GTS yararlanıcısı olmayan bir ya da birden fazla ülkeye fayda sağlamayacaktır.

 

} ABD Başkanı, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten sonraki 60 gün içerisinde,

 

1)CNL İstisnası kaldırılan yararlanıcı gelişmekte olan ülkelerin istisna başvurularını değerlendirecek,

2)Uluslararası Ticaret Komisyonu tarafından aşağıdakilerin doğrulanmaması durumunda istisnaları geri iade edecektir:

 

a) İstisnanın kaldırılması, sözkonusu ürünün ihracatını, incelemeye alınan

yıldaki ihracat değerinin altına düşürmeyecektir.

b) İstisnanın kaldırılması, GTS yararlanıcısı olmayan bir ya da birden fazla

ülkeye fayda sağlamayacaktır.