Bülten Sıra No: 2007/679

İhracat Genel Müdürlüğü'nden alınan bir yazıda ABD'nin 2007 yılı Şubat ayında, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)’nin Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarafından yasaklanmış olan sübvansiyon uygulamaları nedeniyle, ÇHC ile konsültasyon talebinde bulunduğu; 2007 yılı Mart ve Haziran aylarında gerçekleştirilen iki tur müzakereler sonrasında anlaşma sağlanamaması sonucunda Ağustos ayı sonunda DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organı’nda Panel kurulduğu, bu kapsamda, ABD tarafından 29 Kasım 2007 tarihinde yapılan açıklamada, ÇHC’nin DTÖ kurallarına uygun olmayan vergi indirimlerine dayalı ihracat sübvansiyonlarını kaldırması konusunda ÇHC ile anlaşmaya varıldığı ve iki ülke arasında söz konusu sübvansiyonların 1 Ocak 2008 tarihi itibariyle tamamiyle kaldırılmasını içeren bir Mutabakat Zaptı (MOU) imzalandığı belirtilmekte,ayrıca imzalanan MOU ile ÇHC’nin, 1 Ocak 2008 tarihi itibariyle, söz konusu sübvansiyonları kaldırmak ve gelecekte de tekrar uygulamaya koymamak üzere gerekli adımları tamamlamayı taahhüt ettiği ve taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda ABD’nin DTÖ sürecini yeniden başlatma hakkına sahip olduğu ifade edilmektedir. Anılan sübvansiyon programlarının listesi ekte yer almaktadır.

Yazıda devamla söz konusu sübvansiyonların büyük bir kısmının çelik, ağaç ürünleri ve bilgi teknolojileri sektörlerini de kapsayan hemen hemen her imalat sektöründe faaliyet gösteren yabancı girişimcilerin yararlanmakta olduğu vergi indirimlerini içermekte olduğu, DTÖ Sekretaryası tarafından hazırlanan Şubat 2006 Ticaret Politikaları Raporu’nda ÇHC’nin 2005 yılındaki mamül mal ihracatının % 58’inin yabancı girişimciler tarafından yapıldığı, söz konusu oranın artmakta olduğu ve ÇHC ihracatının büyük bir kısmının söz konusu sübvansiyonlardan yararlandığı belirtilmekte ve ÇHC tarafından sağlanmakta olan sübvansiyonların bir kısmının da “ithal ikamesi” sübvansiyonları olduğu, bu uygulamanın da, ÇHC’deki firmaları ithalat yapmak yerine Çin menşeli malları kullanmaları yönünde teşvik ettiği ve Çin mallarına diğer ülkeler menşeli ürünler karşısında rekabet avantajı sağladığı ifade edilmektedir.